Tradycja organizacji festiwalu swym początkiem sięga 2005 roku. W związku z czterdziestą rocznicą śmierci urodzonego w Dąbrowie Górniczej kompozytora ówczesny prezydent miasta Jerzy Talkowski, zainicjował organizację Festiwalu im. Michała Spisaka.
Rok później, w 2006, zgodnie z propozycją złożoną władzom miasta przez prof. Zygmunta Tlatlika dotyczącą przekształcenia festiwalu w otwarty konkurs muzyczny, w Dąbrowie Górniczej zorganizowano I Ogólnopolski Konkurs Muzyczny im. Michała Spisaka. W latach 2007-2019 rozwinął się jako Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Michała Spisaka.
W 2021 powołano Międzynarodowy Festiwal im. Michała Spisaka. Konkurs muzyczny stał się jego najważniejszym wydarzeniem i realizowany jest w cyklu dwuletnim.
Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Michała Spisaka adresowany jest do młodych artystów do 30 roku życia. Unikatową jego cechą jest naprzemienność specjalności instrumentalnych, tworzących zręb orkiestry symfonicznej:
- instrumenty dęte drewniane: obój, klarnet, fagot (13. MKM im. Michała Spisaka, 2021),
- instrumenty dęte blaszane: trąbka, róg, puzon (14. MKM im. Michała Spisaka, 2023),
- instrumenty smyczkowe: skrzypce, altówka, wiolonczela (15. MKM im. Michała Spisaka, 2025).
Konkurs składa się z trzech etapów przesłuchań, a ostatni z nich ma charakter wieczornych koncertów z udziałem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Zabrzańskiej pod batutą Sławomira Chrzanowskiego.
Nagrody finansowe o łącznej wartości 90 000 złotych:
- I nagroda o wartości 12 000 złotych,
- II nagroda o wartości 9 000 złotych,
- III nagroda o wartości 6 000 złotych,
- wyróżnienie o wartości 3 000 złotych.
W każdej edycji konkursu bierze udział ok. 100 uczestników z Polski i wielu krajów świata, m.in. z Niemiec, Czech, Węgier, Francji, Hiszpanii, Portugalii, Stanów Zjednoczonych, Japonii, Chin, Korei Południowej. W 14 edycjach Międzynarodowego Konkursu Muzycznego jurorzy przyznali łącznie 180 nagród i wyróżnień. Laureaci konkursu to obecnie wysokiej klasy artyści orkiestrowi, soliści i pedagodzy polskich i światowych scen muzycznych.
W 2024 powołano Młodzieżowy Konkurs Muzyczny im. Michała Spisaka „Młodzi i zdolni”. Konkurs, podobnie do międzynarodowego, odbywać się będzie co dwa lata, w naprzemiennych specjalnościach instrumentalnych. Pierwsza edycja objęła specjalności instrumentów dętych drewnianych: klarnet, obój, fagot. Konkurs współorganizowany z Zespołem Szkół Muzycznych w Sosnowcu.
Co roku, we wrześniu i październiku, podczas festiwalu organizowanych jest kilkanaście wydarzeń artystycznych, w których bierze udział ponad 150 artystów polskich i zagranicznych. Organizowane są koncerty symfoniczne, kameralne, małe formy muzyczne w wykonaniu zespołów i solistów, a także zespołów szkół muzycznych. Prezentowana jest muzyka polska i zagraniczna od epoki baroku po twórczość współczesną, także tą tworzoną obecnie. Festiwal tworzą również wydarzenia towarzyszące (np. wystawy, spektakle, pokazy filmowe, gry miejskie) a także wydawnictwa towarzyszące (katalogi uczestników konkursów, katalogi wystawowe w Sosnowcu.
ORGANIZATORZY, ARTYŚCI I PARTNERZY
Międzynarodowy Festiwal im. Michała Spisaka to forum spotkań artystów z kraju i zagranicy. Na scenie dąbrowskiego pałacu gościli wybitni przedstawiciele świata sztuki – zespoły i artyści z regionu, Polski i zagranicy). Swoją obecnością zaszczycili nas m.in. Wojciech Kilar, Krzysztof Penderecki, prof. dr hab. Leon Markiewicz, Jadwiga Górecka, Mieczysław Kominek.
Na deskach sceny prezentowała się m.in. Narodowa Orkiestra Polskiego Radia, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej, Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus, Orkiestra Królewskiego Miasta Krakowa Sinfonietta Cracovia. Międzynarodowemu Konkursowi Muzycznemu niezmiennie towarzyszy Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Zabrzańskiej pod batutą Maestro Sławomira Chrzanowskiego.
Nad poziomem artystycznym konkursu czuwa rekomendowany przez Akademię Muzyczną w Katowicach, przedstawiciel kadry akademickiej – dyrektor artystyczny festiwalu. W latach 2006-2019 funkcję tę pełnił prof. dr hab. Zygmunt Tlatlik, obecnie prof. dr hab. Roman Widaszek. W gremium jury międzynarodowego konkursu zasiadali wybitni wirtuozi instrumentu i pedagodzy akademii muzycznych z Polski i Europy.
W ostatnich czterech edycjach festiwal otrzymał dofinansowanie w ramach Programów Ministra Muzyka oraz Edukacja Artystyczna.
Festiwal jest wydarzeniem rangi międzynarodowej, promuje postać, twórczość Michała Spisaka, ale także środowisko artystyczne regionu i Polski. Od kilkunastu lat upowszechnia i przywraca pamięć o wyjątkowym polskim kompozytorze, ukazując szlachetne piękno muzycznej klasyki społeczności regionu i świata. Godnie prezentuje miasto Dąbrowa Górnicza i cały region Zagłębia i Śląska artystom, uczestnikom konkursu i publiczności w regionu, kraju i świata, stając się jedną z ważnych wizytówek kultury województwa śląskiego – rozpoznawalną w świecie marką kulturalną.
